ترامپ جوان و یک وسواس تاریخی دردسرساز | چگونه اشغال سفارت آمریکا سنگ‌بنای بحران امروز را گذاشت؟

رویداد۲۴ | لیلا فرهادی- در چهار دهه اخیر بارها شنیده‌اید که اشغال سفارت آمریکا، انقلاب دوم و سرنوشت رابطه ایران با جهان را تغییر داد. همین تحلیل و تبعات آن حادثه باعث شد در سالهای بعد بسیاری از بازیگران اصلی گروگانگیری سفارت آمریکا در تهران از کرده خود پشیمان باشند؛ اما هیچ کس توجه نکرده که این حادثه چطور سرنوشت امروز _دقیقا امروز_ مردم ایران را تعیین کرده است؛ دشمنی امروز دولت آمریکا با ایران ریشه در حوادث آبان ماه سال ۱۳۵۸ دارد.

در دوران بحران گروگان‌گیری ایران در سال ۱۹۸۰، دونالد ترامپ جوان که تنها ۳۴ سال سن داشت در یک مصاحبه گفته بود که آمریکا باید به ایران حمله کند. ترامپ در آن زمان گفت: «من کاملاً احساس می‌کنم که بله... فکر می‌کنم الان باید یک کشور غنی از نفت می‌بودیم و باور دارم که باید این کار را انجام می‌دادیم و خیلی ناامیدم که این کار را نکردیم.»

این مصاحبه در اکتبر ۱۹۸۰ با رونا بارِت روزنامه‌نگار گاسیب‌نویس انجام شد و سال ۲۰۲۰ موسسه بروکینگز برای اولین بار منتشر شد. ترامپ در این گفت‌و‌گو می‌گوید که آمریکا «باید واقعاً کشوری باشد که احترام سایر کشور‌ها را به دست آورد.»

او گفت: «وضعیت ایران یک نمونه است. اینکه آنها گروگان‌های ما را نگه دارند کاملاً بی‌معنی است و کاملاً مسخره است. اینکه این کشور می‌نشیند و اجازه می‌دهد کشوری مثل ایران گروگان‌های ما را نگه دارد، به نظر من وحشتناک است و من فکر نمی‌کنم که آنها این کار را با کشور‌های دیگر انجام دهند. واقعاً فکر نمی‌کنم که آنها این کار را با کشور‌های دیگر انجام دهند.»

بارِت پاسخ داد: «واضح است که شما طرفدار این هستید که ما با نیرو‌های نظامی وارد شویم، و بچه‌هایمان را مانند ویتنام وارد یک جنگ کنیم.»

بیشتر بخوانید:

گره کور تاریخ معاصر ایران| همه چیز درباره ماجرای اشغال سفارت آمریکا

وضعیت سفارت ایران در آمریکا پیش از انقلاب چگونه بود؟

ترامپ پاسخ داد: «من کاملاً احساس می‌کنم که بله. فکر نمی‌کنم سوالی در کار باشد و در ذهن من هیچ سوالی نیست. من فکر می‌کنم که الان باید یک کشور غنی از نفت می‌بودیم و باور دارم که باید این کار را انجام می‌دادیم، و من خیلی ناامیدم که این کار را نکردیم، و فکر نمی‌کنم که کسی جلوی ما را می‌گرفت.»

طبق گفته‌های تاریخ‌دانان برندان سیمز و چارلی لادمن در موسسه بروکینگز، این اولین اظهار نظر شناخته‌شده ترامپ در مورد سیاست خارجی آمریکا بود، اما یک واقعیت را چهار دهه افشا کرد؛ ترامپ از ۱۹۷۹ بیرون نیامد. این اعترافی است که امروز رسانه‌های مختلف آمریکایی مطرح کرده‌اند؛ اینکه حادثه گروگانگیری سفارت آمریکا در ایران، سنگ بنای سیاست خارجی ترامپ در قبال تهران شد.

نیویورک تایمز در گزارشی می‌گوید «اگر شما ترامپ هستید، پس همیشه تقویم برای شما سال ۱۹۷۹ را نشان می‌دهد (سال ۱۳۵۷ و انقلاب اسلامی ایران).» منظور این رسانه این است که حوادث این سال در ترامپ رسوب کرده و او به شکل وسواس گونه‌ای نتوانسته از آن‌ها عبور کند.

اوایل سال ۲۰۲۰، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، در تهدیدی به ایران اعلام کرد که در صورت حمله به هر یک از منافع یا شهروندان آمریکایی، ۵۲ هدف ایرانی را هدف قرار خواهد داد. این ۵۲ هدف، به گفته ترامپ، نماد گروگان‌های آمریکایی است که در سال ۱۹۷۹ توسط دانشجویان ایرانی در سفارت آمریکا در تهران به گروگان گرفته شدند. این تهدید به وضوح اشاره به بحران گروگان‌گیری دارد که در دوران ریاست‌جمهوری جیمی کارتر رخ داده و به نظر می‌رسد که ترامپ هنوز از آن زمان به‌عنوان محرک اصلی در سیاست خارجی‌اش استفاده می‌کند.

نیویورک تایمز می‌گوید: در فوریه ۱۹۷۹، یک گروه انقلابی تحت رهبری آیت‌الله روح‌الله خمینی شاه ایران را سرنگون کرد. ایران یک دولت دست‌نشانده پس از جنگ جهانی از سوی ایالات متحده بود و شاه آن دوست خوب بانک‌ها، شرکت‌های نفتی، شرکت‌های ساخت‌وساز و تأمین‌کنندگان سلاح آمریکایی بود. نماد هژمونی آمریکایی یک شبه به نماد دیگری تبدیل شد: خودخواهی، شکست اطلاعاتی، زیاده‌خواهی. با گذشت ۱۹۷۹ به عنوان یک سال وحشتناک، رئیس‌جمهور جیمی کارتر تبدیل به یک «قربانی» برای تمام شکست‌های یک دهه اخیرش شد. سقوط سایگون، واترگیت، رکود تورمی، صف‌های بنزین –دوره ناگواری که در اوایل نوامبر با حمله یک گروه از دانشجویان ایرانی به سفارت آمریکا در تهران و گروگانگیری ۵۲ آمریکایی به اوج رسید.

این رسانه می‌گوید تصویر پرچم‌های آتش زده و شعار‌های "مرگ بر آمریکا" عمیقاً در روان جمعی ایالات متحده ریشه دواند و در ذهن ترامپ ماندگار شد.

جان اورمن، دانشمند سیاسی، در کتاب "مقایسه رفتار‌های ریاست‌جمهوری: کارتر، ریگان و سبک ریاست‌جمهوری مردانه" می‌نویسد که برخی جناح‌های راست‌گرا به طعنه کارتر را "اولین رئیس‌جمهور زن" نامیدند. حتی خود کارتر با افسوس اعتراف کرده "اگر علیه ایران اقدام نظامی کرده بودم، نشان می‌دادم که قوی و قاطع هستم، و... مردانه. "

نیویورک تایمز می‌گوید ترامپ همیشه سعی کرده از «کارتر شدن» فرار کند. او همیشه کارتر را با خود حمل می‌کند؛ اگر کارتر تأمل‌گر بود، ترامپ باید واکنشی باشد.